Bir büyükbaş kurbanlık hayvanı, en fazla yedi kişi birleşerek kurban olarak kesebilir. Kurban, durumu müsait olan kimselerin yerine getirmesi farz olarak dinimiz İslam, Kuranı kerim ve hadislerde bildirilmiştir. İllaki kurbanı yedi kişi ile ortak kesme mecburiyeti yoktur. Bir kişide durumu müsaitse keser, iki, üç, dört, beş ve altı kişide, ortak olarak kesebilir. Ancak yedi kişiden fazla kişi büyük baş kurbanlıkta ortak olarak kesemez. Bunun dışında yediyi geçmemek şart ile her sayıda ortak kesilebilmektedir. Bu konu üzerinde peygamber efendimizin hadisleri bulunmaktadır. Kurban olacak büyük baş hayvan denince, bu guruba sığır ve deve girmektedir.
Büyükbaş Hayvanı Ortak Kesmenin Hususları
Büyük baş hayvanı ortak olarak kesmenin de bazı şartları vardır. Bu hususları kısaca sıralarsak; ortakların hepsi mutlaka kurban ve ibadet niyeti ile kesime ortak olan, Müslüman ve itikadında şüphe olmayan kimselerden olmalıdır. Ortaklardan biri ibadet için değil de et niyeti ile kurban kesmiş olursa diğer ortakların kurbanı da kabul anlamında şüpheye düşecektir. O nedenle kurbanı et niyeti ile değil, ibadet ve Allah rızası için kesmek gerekir. Kurban ortaklığına girecek kişilerin, bu niyetle ortaklığa girmeleri, hem kendi kurban kesme vecibelerini yerine getirmek açısından hem de ortakları açısından daha uygun ve makbul olacaktır. Kurban kesildikten sonra tüm ortaklara hisseleri, terazi ile tartılarak eşit şekilde dağıtılması gerekir. Aksi halde hak geçmiş olur.
Kurban Kesecek Kişi Sayısı Hakkında Hadisler
Kurban koyun ya da koç olabileceği gibi Sığır, manda ya da deveden olabilmektedir. Cabir b. Abdullah’tan rivayet olunmuştur:“Biz Resullullah Sallallahu aleyhi ve selem zamanında temettu’ haccı yapar ve ortaklaşa yedi kişiye bir sığır ve (yine) yedi kişiye bir deve kurban ederdik demiştir. Peygamber efendimizin bir hadisine göre de bayram namazından önce kesilen kurban, kurban olarak kabul olmamaktadır. Mutlaka bayram namazından sonra kesilmesi gerekmektedir.
Ortakların Kurbanı Kesme Usulleri
Kurban kesecek ortaklar, hepsi kurban kesileceği sırada kurbanın başında olması veya kurbanı kesecek kişiye vekâletini vermesi gerekir. Kurban ibadetinin olmazsa olmaz şartı, kurbanı kesecek kişinin tekbir getirmesi ve besmele çekmesidir. Ortak kesilen büyükbaş hayvanlarda, ortaklar arasında bir tartışma veya ‘gözü kalma’ olmamasına dikkat edilmelidir. Bunun için de hayvanın ortak sayısı kadar eşit parçaya bölünmesi emredilir. Kurban kesim ve parçalama işlemi bittikten sonra her organın eşit bir şekilde bölünmesi gerekmektedir. Tartılarak dağıtım yapıldıktan sonra da kurban ortaklarının helalleşmesi gerekir. Büyükbaş kurban kesen yedi kişi, aynı aileden kimseler olabilir, isterse ayrı ailelerden olabilir, ister akraba olsunlar, isterse olmasınlar, kurban kesme usullerinde ve şartlarında herhangi bir değişiklik olmamaktadır. Şunu belirtmekte de yara var, küçükbaş hayvanın ortak kesilmesi makbul değildir.
