Damızlık hayvan, ırkına veya tipine özgü özellikleri gösteren yüksek verimli, damızlık veya saf ırk belgesi bulunan hayvan demektir. At, eşek gibi gücünden faydalandığımız koşum hayvanları, manda, inek, koyun gibi etinden ve sağladığı daha başka besin maddelerinden faydalandığımız çiftlik hayvanlarının yetiştirilmesinde damızlıkların önemli bir yeri vardır. Damızlık hayvanlarının üstün özellikleri mevcuttur. Bakımları bilgi ve tecrübe ister.

Damızlık hayvanlar genel olarak etine dolgun, sağlıklı ve kuvvetlidirler. Nesillerinin devamı için bu çok önemlidir. Doğumlarından sonra yaşadıkları ortam, bakımları ve beslenmeleri titizlik ile yapılmalıdır. Damızlıkların beslenmeleri, nesillerinin devamının en iyi şekilde yapılması hayvancılık için çok önemlidir. Atlarda damızlık olarak ayrılan erkeklere aygır, dişilere de anaç kısrak adı verilir. Koşumda kullanılacak erkeklerin atların erkeklikleri yok edilerek daha fazla iş elde edip daha çok verim alınmaktadır.

Çiftliklerde aygırlar iyi bakımla uzun müddet bu işte kullanılabilirler. İyi bir şekilde beslenir ve bakılırsa bir aygırın bazen özelliklerini birkaç kuşak devam ettirdiğine de rastlanmıştır.

Sığırlarda damızlık olarak ayrılan erkeklere boğa denmektedir. Boğalar ırkının bütün özelliklerini gösterenler arasından seçilir. İyi bir boğa geniş burunlu, etine dolgun, geniş omuzlu, düz sırtlı, kalın ve adaleli bacaklı olmalıdır. Temiz bakılan, iyi beslenen ineklerden her yıl yavru alınabilir. İneklerin gebelik süresi 284 gün olarak bilinmektedir.

Koyun cinsinde damızlık erkeklere koç denir. Koçların seçiminde, üstün özellikler taşıyanlar tercih edilir. Koçlar 18 aylıktan 6-7 yaşına kadar üretmede kullanılabilir. İyi bir koç geniş göğüslü, canlı bakışlı, kuvvetli adaleli olmalıdır. Damızlık için kullanılacak marya yani dişi koyunlar geniş kalçalı ve göğüslü olanlardan seçilmelidir. Koyunların gebeliği ineklere göre daha önce olur ve tahminen 150 gün kadar sürer.