İslamiyet’te Allah’a yakınlaşmayı mümkün kılan, ibadet amacıyla gerçekleştirilen, belirli şartlara haiz kişilerin uygun gösterilen hayvanları doğru ve helal bir teknikle kesmesi anlamına gelen kurban, müminlerden istenen vacip olarak istenen bir ibadettir. Kurban kesmenin et yemek ve dağıtmak anlamına gelmesinden ziyade Hz. İbrahim’le başlayan Allah’a yaklaşma ve verilen emri yerine getirme olarak değerlendirmek daha doğru olmaktadır. Kurban Bayramı’nda yapılan bu ibadeti gerçekleştirecek kişiler için birtakım şartlar mevcuttur. Bu şartları taşıyan kişilerin kurban ibadetini yerine getirirken doğru bir kurbanlık hayvan seçimiyle birçok ihtiyaç sahibine fayda sağlaması mümkündür.

Kurban Kimler İçin Vaciptir?  

Buluğ çağına gelmiş, özgür iradeye sahip, Müslüman ve dinen uygun mal varlığına sahip herkese vacip olan kurban, zenginlik konusunda birtakım kriterlere dikkat edilerek bu ibadet yerine getirilmelidir. Kurban kesmeye mükellef olarak değerlendirilen kişinin zenginlik ölçüsünün borcunun olmaması ve zekât verme sınırının 90 gram altın veya para karşılığına sahip olması gerekmektedir. İhtiyaçlarının yanı sıra alınan ve lüks sayılabilecek eşya borçlanmaları nedeniyle kurban ibadetinin vacip olup olmaması, kişinin kendi vicdani sorumluluğu olmaktadır.

Hangi Hayvanlar Kurbanlık Olarak Kesilir?

Koyun, keçi, deve ve sığır cinsine ait hayvanların kurban olarak kesilmesi, İslamiyet’in kati kurbanlık hayvan kuralları olmaktadır. Erkek ya da dişi hayvan farklı gözetilmeksizin kurbanlık hayvan alımı yapılabilir ve koyun ve keçi gibi hayvanların kurbanlık hayvan halini alması için bir yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. Her etinin yenmesi caiz olan hayvanlar kurban olarak kesilememekte ve yabani hayvanlar, tavuk, horoz, kaz gibi hayvanlar bu durumu örnek olmaktadır. Deve ve büyükbaş hayvan olarak ifade edilen sığır cinsinden hayvanlar, en fazla yedi kişi olacak şekilde ortak olarak kesilebilmekte iken koyun ve keçi gibi hayvanlar sadece bir kişi tarafından kurban edilmektedir. Ayrıca kurban edilecek hayvanın şaşı, topal, uyuzlu ve deli, boynuzlu veya boynuzsuz, kulaklarının delik veya enine kesilmiş, dişlerindeki azının düşmüş olması gibi özellikler, hayvanın kurbanlık hayvan olma özelliğini bir engel oluşturmuyor.

Kurbanlık Hayvan Seçimi Nasıl Olmalı?

Kurban almak isteyen kişilerin öncelikli olarak hayvanın kavram bölgesi olarak ifade edilen yerlerinin etli ve dolgun olup olmadığının anlaşılması için elle kontrol etmesi gerekmektedir. Etli ve dolgun kavram bölgelerine sahip olan hayvanın besili ve kurban için doğru seçim olması, en ideal kurbanlık hayvanın etli ve butlu olması şeklinde değerlendirilmektedir. Besili hayvan olarak ifade edilen ideal kurbanlar, canlı ve hareketli olup derilerinin parlak olması belirgin özelliklerdendir. Vücut çıkıntıları ve bel çukuru belirsiz olan besili hayvanların kaburgalarına elle dokunulması durumunda hissedilmemesi ve bu hayvanların boynu kalın, karın bölgesinin sarkık olmaması iyi bir kurban olduğunu göstermektedir. Kavram bölgelerinin etli olması gereken iyi bir kurbanın, döşü kalın ve dolgun, sırt kısmı ile bel kısmının da düzgün olması önemlidir. Kurban seçen kişinin hayvanın gözlerine ve burnuna da dikkat etmesi, bu bölgelerinde herhangi bir akıntının olmasını ve sağlık durumunu gözlemleyebilmesi açısından önem taşımaktadır.