Kurban kesmek, Müslüman olan aklı yerinde, buluğ çağına gelmiş, dinen zengin sayılabilecek mal varlığına sahip her mümine vacip olarak kılınmış bir ibadet olmaktadır. Özgürlüğü olmayan ve yolcu olanlar kurban kesiminden muaf tutulmakta ve temel ihtiyaçları ve borcu dışında 80.18 gram altın ve aynı değerde para ve mala sahip olmak zenginlik ölçütü olarak kabul edilmektedir. Dinen zengin sayılan bu kişiler, Allah’a yakınlaşmak, vermiş olduğu nimetlere şükretmek ve Hz. İbrahim’in izinden giderek gerektiğinde bütün mal varlığının Allah yolunda feda edebileceğinin bir örneği olarak kurban ibadetini gerçekleştirmektedir. Bireysel olarak kurban kesilebileceği gibi İmam Malik’e göre bütün aile bireyleri için küçükbaş veya büyükbaş hayvan kesimi yapılması da mümkün olmaktadır.

Kurbanlık Hayvanlar Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Eti yenen her hayvan kurban olarak kesilemeyeceği gibi kurban olarak uygun görülen her hayvan da birtakım kriterler eşliğinde kesilmelidir. Öncelikli olarak kurbanlık hayvan kategorisinde bulunan koyun, keçi, sığır ve manda cinsi hayvanlar ile deve kurban olarak kabul edilirken horoz, tavuk, kaz gibi ehli hayvanlar ile geyik gibi yaban hayvanları bu kategoride yer almamaktadır. Kurban edilmek istenen uygun kategorideki hayvanlar için de birtakım hususlar hem dinen hem de sağlık açısından göz önünde bulundurulmalıdır. Devenin 5 yaşını doldurmuş olması, sığır ve mandanın 2 yaşını doldurmuş olması, koyun ve keçinin ise 1 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. Kurban dişi ise gebe olmamalı, kulak küpesinin olmadığı durumlarda kesilmemeli ve yüksek ateş, iştahsızlık, öksürük, nefes zorlanması, ağır ve burun akıntısı, vücutta şişlik gibi durumların gözlemlenmesi halinde ise veterinere götürülerek bir hastalığın mevcut olması halinde hayvan kesilmemelidir.

Kurbanlık Hayvan Nasıl Kesilmelidir?

Kurban Bayramının ilk üç gününde kesilmesi uygun görülen kurbanlık hayvan, bayramın birinci günü bayram namazıyla başlayan ve üçüncü gün geniş batışına kadar devam eden bir zaman dilimine sahip olmaktadır. Bu süre zarfında gece ya da gündüz kurban kesiminin yapılması için bir kural bulunmamakta; ancak gündüz yapılmasının daha sağlıklı olduğu düşünülmektedir. Kurban kesiminde sahibinin kesememesi durumunda bu konuda uzman Müslüman birinin yapması gerekmektedir. Kesim sırasında ilk olarak hem kurban sahibinin hem de kesen kişinin kurbanı kıble yönünde kesecek şekilde çevirerek besmele çekmesi ve “Allahu Ekber” demesi şart olmakta ve kurbanı bayıltmak veya şoklamak caiz olmamaktadır. Kurbanlık hayvana eziyet çektirmemek için keskin bir bıçak kullanmak ve hızlı olarak işlemi tamamlamak son derece önemlidir. Bununla birlikte kesimin başında gözleri tülbentle bağlanan hayvanların birbirini kesim esnasında görmemeleri için yan yana durmamaları bu süreçte dikkat edilmesi gereken durumlardan biridir. Aynı zamanda kurbanı mutlaka bu konuda ehil olan bir kişinin kesmesi ve payların da eşit olarak dağıtılması gerekiyor.

Kurbanın Gözünün Bağlanması

Kurban edilecek hayvanın kesim işlemine başlanmadan önce gözlerinin tülbent ya da benzer bir eşyayla bağlanması, kurban kesme ritüellerinden biri olmaktadır. Hayvanın kesilene kadar kesileceğini anlamaması, bıçağı görmesi durumunda da ne işe yaradığını bilmemesi olağan bir durum olmaktadır. Ancak kurban sahiplerinin şefkati için gerekli bir uygulama olan gözlerin bağlanması, normal durumlarda yenen etlerin aksine kişilerin daha çok merhamet duygusuna neden olmasından dolayı alınan bir önlem olmaktadır. Bu ana tanıklık eden kişiler için şefkat ve merhamet duygusunu bir miktar da olsa azaltmak için önemli bir uygulamadır. Kurban edilen hayvanın gözünün bağlanması havyan için bir anlam taşımazken orada bulunan kişiler için önem taşımaktadır.